Vì sao giáo dục tâm lí quan trọng trong việc củng cố các mối quan hệ trong gia đình?
Có một nghịch lí dễ dàng quan sát được hằng ngày: con người thường có xu hướng dễ dàng tỏ thái độ thất vọng, bất mãn, thậm chí nổi giận với những người thân thuộc khi gặp chuyện không vừa ý nhưng lại có thể không thể hiện tương tự nếu đối phương là người lạ hay không thân thiết. Vì sao lại như vậy? Liệu điều này là tự nhiên hay có liên quan tới giáo dục? Trong bài viết hôm nay, hãy cùng Language Link tìm hiểu một vài điều cơ bản tạo ra nghịch lí này và cách mà giáo dục có thể giúp đỡ.
Nghịch lí cư xử trong gia đình
Trong một nghiên cứu được công bố bởi tiến sĩ tâm lí học John Gottman của Đại học Washington, các nhà khoa học đã làm sáng tỏ mối quan hệ giữa sự thân thiết và động lực tương tác của con người. Theo ông Gottman, con người có xu hướng ít kiểm soát cảm xúc của mình hơn khi ở trong môi trường mà người đó cho rằng “an toàn.” Khi ở cùng với những người thân thiết, con người ta thường ở trong trạng thái thư giãn hơn, từ đó thả lỏng các cơ chế quản lí hành vi, khiến cho ngưỡng kiên nhẫn của bản thân họ cũng giảm đi tạm thời. Một nghiên cứu khác của tiến sĩ tâm lí học Daniel Goleman cũng chỉ ra rằng sự ảnh hưởng từ hiện tượng lây lan cảm xúc cũng dễ dàng khiến cho những người thân thiết dễ nổi nóng hơn với nhau. Bởi con người thường ít điều tiết cảm xúc của mình khi ở trong môi trường thân thuộc, những năng lượng tiêu cực từ những người xung quanh cũng có thể kích hoạt phản ứng tương tự ở bản thân một người khi họ phải phản ứng lại năng lượng không lành mạnh.
Bên cạnh đó, một lí do khác khiến cho con người dễ giải phóng các năng lượng tiêu cực khi ở cạnh người thân là bởi áp lực đến từ trách nhiệm phải làm hài lòng những người thân. Tiến sĩ Albert Bandura của Đại học Standford chỉ ra rằng con người dễ hình thành năng lượng tiêu cực khi phải đối mặt với những kì vọng cao hơn khả năng của bản thân. Việc phải thừa nhận rằng mình khó lòng đáp ứng được những kì vọng này cũng gây tổn thương lòng tự trọng của một người. Sự tích tụ trong một thời gian dài sẽ khiến cho cơ chế phòng vệ của một người tìm cách giải phóng năng lượng tiêu cực ở một vài thời điểm để tự bảo vệ mình. Hiện tượng này được ghi nhận trong nhiều nghiên cứu kiểm tra tác động của kì vọng từ người thân (chủ yếu là cha mẹ) đối với kết quả học tập và sức khỏe tâm lý của trẻ trong lứa tuổi đi học.
Trong khi những người thân thường mong đợi việc một người đối xử với mình đặc biệt và “tốt hơn” so với người ngoài, điều này vô tình tạo ra thêm áp lực lên người đó phải từ bỏ việc thả lỏng trong môi trường quen thuộc một cách tự nhiên như đã đề cập bên trên. Khi kéo dài liên tục, những căng thẳng leo thang sẽ mang đến cảm giác thất vọng. Một vài nghiên cứu đã nhấn mạnh rằng việc một người không thể giải phóng, trút bỏ những bức xúc trong các mối quan hệ có thể gây ra những hậu quả không lường trước được. Tiến sĩ Susan Nolen-Hoeksema – chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực điều chỉnh tâm trạng – cảnh báo về sự nguy hiểm của hành vi cả nghĩ khi nó có thể khiến một người dễ dàng bị kéo vào những vòng xoáy cảm xúc tiêu cực. Khi một người gặp khó khăn trong việc chia sẻ những nỗi buồn và thất vọng của mình với những người thân, việc này không chỉ khiến cho bản thân người đó tích tụ thêm những cảm xúc tiêu cực, đồng thời làm trầm trọng thêm các vấn đề, xích mích đã tồn tại từ trước mà còn làm xói mòn niềm tin trong các mối quan hệ.
Như vậy, có thể thấy rằng chính những sức ép tự sinh từ kì vọng cá nhân và sức ép đến từ kì vọng của những người thân yêu có thể khiến một người rơi vào tình thế khó khăn trong việc giải quyết các cảm xúc tiêu cực của mình. Tiến sĩ Aaron Beck từng nêu rõ sự cần thiết của việc giáo dục tâm lí học rộng rãi nhằm nâng cao sự đồng cảm, cân bằng cảm xúc và tăng sinh năng lượng tích cực trong các mối quan hệ. Hiện nay, nhiều trường học trên thế giới đã quan tâm nhiều hơn tới sức khoẻ tâm thần của học sinh và tăng cường những hoạt động giáo dục tâm lí học trong nhà trường và tại nhà.
Trường học là nơi đầu tiên có thể xác định được các dấu hiệu của vấn đề sức khỏe tâm thần ở học sinh thông qua các việc theo dõi sát sao. Nếu có thể cung cấp sự hỗ trợ và can thiệp sớm, sức khỏe và sự phát triển của học sinh sẽ được đảm bảo chăm sóc tốt. Thêm nữa, trường học cần xây dựng được một môi trường có văn hoá đồng cảm và chấp nhận nhằm kiểm soát, giảm thiểu các hành vi kì thị, bắt nạt, bạo lực học đường, bên cạnh đó khuyến khích tinh thần cởi mở, giúp học sinh dễ dàng tìm kiếm sự giúp đỡ hơn khi cần. Tiến sĩ Marshall Rosenberg chỉ ra rằng việc nâng cao hiểu biết về cảm xúc có thể giúp các thành viên trong gia đình dễ dàng tìm được điểm cân bằng hơn, tôn trọng quan điểm của nhau hơn và nuôi dưỡng một môi trường có sự đồng cảm và thấu hiểu cao nhằm giải quyết những xích mích, xung đột một cách lành mạnh, từ đó ngày càng củng cố sức khoẻ các mối quan hệ trong gia đình.
Giáo dục tâm lí ở trường học vòng quanh thế giới
Tại Mĩ, việc triển khai các chương trình giáo dục sức khỏe tâm thần tại trường học với sự tham gia của cả học sinh và phụ huynh đã góp phần nâng cao nhận thức và hiểu biết về sức khỏe tâm thần của học sinh và gia đình. Những hoạt động gia đình dạng này được chứng minh là có tác dụng thúc đẩy sự thấu hiểu và đồng cảm giữa các thành viên trong gia đình, đồng thời truyền đạt những kiến thức tâm lí học và rèn luyện kĩ năng chăm sóc sức khoẻ tâm thần cho bản thân và người thân thông qua hệ thống trò chơi hỏi – đáp và vận động.
Tại Ấn Độ, một mô hình mang tên “Lớp học hạnh phúc” được chính quyền Delhi giới thiệu tại các trường tiểu học và trung học cơ sở công lập nhằm thúc đẩy các hoạt động giáo dục tâm lí học. Các tiết học tại “Lớp học hạnh phúc” thường kéo dài 45 phút không chỉ dạy các em học sinh về chánh niệm, về thực hành thiền, yoga mà còn dạy các em về những hình thức của hạnh phúc, tạo nền tảng cho các em có sức khoẻ tâm thần tốt hơn.
Đến với Bhutan, có thể nói quốc gia hạnh phúc này rất coi trọng thực hành chánh niệm và trang bị những hiểu biết về chánh niệm suốt chương trình học phổ thông. Trẻ em Bhutan được dạy về chánh niệm, thiền ngay từ bé. Sáng kiến giáo dục này không chỉ hỗ trợ việc truyền bá nhiều hơn các giá trị Phật giáo cho các thế hệ tương lai của Bhutan mà còn giúp cho các em có nhiều kiến thức về đời sống hơn, từ đó nâng cao tư duy phản biên và thúc đẩy óc sáng tạo được phát triển.
Tương tự như ở hai nước vừa nói ở trên, tại “đảo quốc sư tử” Singapore, một chương trình học về thực hành chánh niệm cho học sinh được triển khai xuyên suốt năm học. Học sinh Singapore thực hành các buổi tập yoga, nghe giảng về chánh niệm và học các cách giúp điều tiết cảm xúc tốt hơn. Chương trình này không chỉ nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ giới phụ huynh mà còn đóng góp vào việc làm giảm áp lực học tập cho học sinh tại một trong những quốc gia có nền giáo dục trọng bằng cấp cao nhất châu lục.
Giới thiệu gói nhượng quyền thương mại trung tâm Anh ngữ quốc tế Language Link Academic
Hệ thống nhượng quyền trung tâm Anh ngữ quốc tế của Language Link được thiết kế đặc biệt nhằm đáp ứng nhu cầu của các tổ chức và cá nhân có mong muốn đầu tư vào lĩnh vực giáo dục vẫn đang còn nhiều tiềm năng phát triển. Bên cạnh nguồn thu từ trung tâm tiếng Anh, một số nguồn thu bổ sung bao gồm:
- Chia sẻ hoa hồng dịch vụ du học;
- Bán giáo trình và các khóa học đào tạo giáo viên trực tuyến có bản quyền;
- Các chương trình đào tạo ngoài trung tâm, tiếp cận đến các trường tiểu học và trung học.
Về thương hiệu Language Link Academic
Language Link Academic (LLA) được thành lập năm 1996 tại Hà Nội với tên gọi Language Link Việt Nam, trở thành một trong những đơn vị giáo dục tiếng Anh bản ngữ đầu tiên tại Việt Nam.
Áp dụng công nghệ giáo dục tiêu chuẩn châu Âu, LLA phát triển thành công chương trình đào tạo tiếng Anh hoàn hảo dành cho người Việt và đã sát cánh cùng hàng trăm nghìn học sinh và phụ huynh trong suốt hơn 25 năm qua. Hàng chục chương trình giáo dục đa kênh của LLA ra đời nhằm giúp học sinh người Việt học tiếng Anh tốt hơn, nhanh hơn, sẵn sàng và tự tin viết nên câu chuyện của chính mình không chỉ tại Việt Nam mà bất cứ đâu trên toàn thế giới.
Hệ thống trung tâm Anh ngữ LLA đã có mặt tại 10 tỉnh thành trên toàn quốc và là đối tác lâu năm của Sở Giáo dục và Đào tạo Tp. Hà Nội trong gần 20 năm.
Để nhận tư vấn về gói nhượng quyền, vui lòng để lại thông tin tại đây hoặc gửi email tới địa chỉ franchise@languagelink.edu.vn, hotline: 0989857371.
